Osmanlı Devleti’nin 3 Kasım 1839’da ilan ettiği Tanzimat Fermanı‘nı Avrupalı devletler gayrimüslümlere verilen hakların yetersiz olduğu gerekçesi ile daha köklü reformlar yapılmasını istemiştir. Bu talep sonucu gayrimüslimlere, vatandaşlık hukuku açısından Müslümanlarla tam eşitlik sağlayan ve önemli haklar veren Islahat Fermanı hazırlanmıştır.
Hatırlanacağı üzere Rusya özellikle Kudüs ve çevresindeki kutsal yerler için Osmanlı Devleti’nden taleplerde bulunmuş ve Osmanlı toprakları üzerinde yaşayan Ortodoksları da resmen himaye altına almak istemişti. Böylece Kutsal Yerler sorunu nedeniyle Kırım Savaşı başlamış ve Avrupalı devletler Osmanlı tarafında yer almıştı.
İşte İngiltere, Fransa ve Avusturya, Rusya’nın azınlıklar konusunda bu iddiasını çürütmek için Kırım Savaşı sürerken, savaş sonrasında yapılacak antlaşma esaslarını görüşerek bazı kararlar almıştır. Bu kararlar arasında Hristiyanların hak ve ayrıcalıklarını belirleyen bir ferman çıkarılması da yer almıştır.
Osmanlı Devleti bu kararın içişlerine müdahale edilmesi olarak görmüştür. Bunu engellemek için Paris Kongresi’nin başlamasından sonra İstanbul’da 18 Şubat 1856 tarihinde yabancı devlet temsilcilerinin de katıldığı bir törenle Sultan Abdülmecit tarafından Islahat Fermanı ilan edilmiştir.
