Rıza Tevfik Bölükbaşı’ na ait, neredeyse memleketimi birebir anlattığı bu şiirinin dizelerini ilk olarak annemden duymuştum. Daha sonra şiirin yer aldığı, evimizdeki sayfaları dökülmeye yüz tutmuş antolojiden de okudum defalarca. Ahmet Kaya’ nın sesinden dinleyene dek, bu dizeler annemin sesinden çınlayıp durdu belleğimde.
İşin ilginç yanı şair Rıza Tevfik’in “Uçun Kuşlar ” şiirini, doğum yeri Cisr (o yıllarda Edirne vilayetine bağlı bir kaza; günümüzde Bulgaristan’ın Hasköy iline bağlı Svilengrad ilçesi) için yazmış olması. Şiirin dizelerine bakınca; şairi muhakkak Artvin’in köy, mezra ve yaylaları için yazmış olmalı bu şiiri diye düşünmüştüm.
Şiirdeki gurbet söylemi de, sılasından göç ederek ayrı düşen, yıllarca sıla özlemi çekenler için de bir ses, bir soluk niteliğinde. Şiirlerin memleketi yok belli ki..
Köyümüzü her ziyaretimizde annem, ormana bakan evimizin balkonunda, aşağıdan, değirmenin ordan gelen çayın sesine eşlik ederek okurdu “uçun kuşlar” şiirini.
Annem de uçup gitti babamın, sevdiklerinin olduğu yere. Dilerim o çok sevdiği, yıllarca sıla özlemi ile dilinden düşürmediği memleketi Artvin’in yaylalarında özgürce dolaşıyordur şimdi. Doğduğu yere uçup gitmiştir seslendiği kuşlarla bir.
Köyümüzün mezra ve yayla yolunun ilk durağı olan değirmene her inişimizde, kuş seslerine eşlık eden, annemin şiiri okuyan sesi hala kulağımda. Bu ses hiç silinmeyecek, yaşadığım sürece benimle yaşayacak o da.
UÇUN KUŞLAR
Uçun kuşlar uçun doğduğum yere;
Şimdi dağlarında mor sümbül vardır.
Ormanlar koynunda bir serin dere,
Dikenler içinde sarı gül vardır.
O çay ağır akar, yorgun mu bilmem
Mehtabı hasta mı, solgun mu bilmem
Yaslı gelin gibi mahzun mu bilmem
Yüce dağ başında siyah tül vardır.
Orda geçti benim güzel günlerim;
O demleri anıp bugün inlerim.
Destan-ı ömrümü okur dinlerim,
İçimde oralı bir bülbül vardır.
Uçun kuşlar, uçun burda vefa yok;
Öyle akar sular, öyle hava yok;
Feryadıma karşı aks-i seda yok;
Bu yangın yerinde soğuk kül vardır.
Hey Rıza, kederin başından aşkın,
Bitip tükenmiyor elem-i aşkın,
Sende -derya gibi- daima taşkın,
Daima çalkanır bir gönül vardır
Rıza Tevfik Bölükbaşı
