İlk ve orta öğrenimini Kuşadası’nda tamamladım, turizmin içinde büyüdüm ve yıllardır Bodrum’da turizm işletmeciliği yapıyorum. Lisenin ardından, ileride rehber olmak ve bunu da bilinçli yapmak adına Ege Üniversitesi Klasik Arkeoloji Bölümü’nü bitirdim.
1990 yılında, anne memleketi olan Bodrum’a yerleştim. Bar, otel ve beach işletmeciliği yaptım. Halen de Kumbahçe sahilinde bir İtalyan restoranı işletiyorum.
Çocukluğumun Bodrum’undan günümüze uzanan süreçte bu küçük kasabanın büyük değişimine tanık oldum. Bir turizmci, arkeolog ve Bodrum âşığı bir işletmeci olarak, bu tanıklığa ilişkin bazı detay, tespit ve önerilerimi bu köşede sizlerle paylaşmaya çalışacağım.
BODRUM’DA SEZON AÇILIYOR…
Bodrum’da sezonun açılmasına sayılı günler kaldı. Sezonla birlikte yollarda, kaldırımlarda, gören gözün gördüğü her yerde bir motosiklet keşmekeşi de başlayacak. Bodrum’da (ve benzer tatil bölgelerinde) kurallara uyulmadan motor kullanılması birkaç toplumsal, kültürel ve yapısal faktörün birleşiminden kaynaklanıyor. Aşağıda bu durumu açıklayan başlıca nedenleri sıraladım:
1. Tatil Psikolojisi ve Geçicilik Hissi
Tatil bölgelerinde insanlar günlük yaşam kurallarından uzaklaştıkları için daha rahat ve kuralsız davranma eğiliminde olurlar. “Zaten birkaç günlüğüne buradayım” düşüncesi, bireylerin trafik kurallarını hafife almasına neden olur. Bu geçicilik hissi, hem kiralayanlar (turistler) hem de motor kiralama firmaları için gevşek bir kontrol ortamı yaratır.
2. Yetersiz Denetim ve Cezasızlık
Tatil sezonlarında polis ve trafik denetimleri yetersiz kalabilir ya da tutarlılık göstermeyebilir. Denetimsizlik, kask takmama, ehliyetsiz sürüş, aşırı hız ve yayalara saygısızlık gibi davranışların “cezasız” kalmasını sağlar. Bu durum da kurallara uymanın “gereksiz” olduğu algısını pekiştirir.
3. Motor Kiralama Firmalarının Sorumluluğu
Pek çok firma, sürücü belgesi kontrolü yapmaksızın motor kiralayabiliyor. Bazı firmalar “ehliyetin var mı?” sorusuyla yetinip, sürüş deneyimini ya da yasal ehliyet tipini sorgulamıyor. Talep fazla, denetim az olduğu için bu durum giderek normalleşiyor.
4. Yerel Alışkanlıklar ve Kültürel Kabul
Bazı yerel halk da motoru kasksız ya da trafik kurallarına uymadan kullanabiliyor. Bu tür davranışlar uzun vadede kültürel olarak normalleşiyor ve yeni gelenlere de örnek oluyor. Yani, “herkes böyle yapıyor” algısı kural ihlalini sıradanlaştırıyor.
5. Altyapı ve Ulaşım Koşulları
Bodrum’un bazı bölgelerinde yollar dar, toplu taşıma yetersiz ve otopark sıkıntısı yaşanıyor. Bu nedenle motor kullanmak daha pratik ve ekonomik görülüyor ama bu kullanım genelde eğitimsiz veya denetimsiz biçimde gerçekleşiyor.
6. Turizm Odaklı Yerel Ekonomi
Yerel yönetimler, turistleri kaçırmamak adına katı kurallar uygulamaktan çekinebilir. Ekonomik kaygılar, denetimin geri planda kalmasına neden olabilir.
Sonuç:
Bodrum’daki kural tanımayan motor kullanımı; bireysel sorumsuzluk, sistemsel denetimsizlik ve yerel kültürel alışkanlıkların birleşimiyle ortaya çıkan karmaşık bir sosyal durumdur. Bu durum yalnızca trafik güvenliğini değil, toplumsal yaşam kalitesini de etkiler.
